با توجه به رشد به شدت زیاد تکنولوژی و ورود کسب و کارهای مبتنی بر دیجیتال ، وقت آن است که شما نیز به سمت دنیای دیجیتال حرکت کنید و یا اگر در این مسیر هستید، با مدل های به روز در دنیای اینترنت و تکنولوژی آشنا شوید. در اینجا ۵ مدل کسبوکار دیجیتال برای استارتآپها و سرمایهگذاریهای جدید برای هدایت نوآوری (و واکنش درست نشان دهید) آورده شده است. البته در مقاله ی قبلی به مدل های رایج کسب و کار دیجیتال اشاره کردیم که پیشنهاد می کنم آن مقاله را نیز مشاهده فرمایید.
در مقطعی هر صنعت و هر سازمانی با اختلال مواجه خواهد شد. از خردهفروشهایی مانند Blockbuster و Borders Books گرفته تا غولهای فناوری مانند نوکیا و بلکبری، برندهای به ظاهر دست نخورده با تغییر سریع چشماندازهای تجاری غافلگیر شدهاند. همین چند سال پیش بود که نوکیا ( به خصوص در بازار ایران ) بی رقیب بود و یا قبل از آن نیز سونی اریکسون تنها تولید کننده ی گوشی بود و تقریبا سامسونگ و نوکیا حتی ۱ درصد بازار را در دست نداشتند. اما چه شد؟ سونی اریکسون از هم جدا شدند و دو شرکت متفاوت در بازارهای متفاوت شدند.
نوکیا نتوانست با تکنولوژی خود را وقف دهد و از گردونه تولید گوشی موبایل دور افتاد با اینکه خود از پرچمداران و تولید کنندگان بزرگ بود. و یا حتی به جرات می توانم بگویم زمانیکه این شرکت ها وارد دنیای تکنولوژی شدند، سامسونگ و اپل تازه گام های نخست خود را برداشته بودند. پس چه شد که سردمداران تکنولوژی خود از تکنولوژی دور ماندند؟! من به این معضل می گویم اختلال در روند. یعنی شما نتوانید اختلالات و مشکلات همیشگی کسب و کار را مدیریت کنید و از طرف دیگر هم نتوانید با تکنولوژی پیش بروید. شاید بخشی از این مشکلات را همین روند تکنولوژی موجب شده است. بگذریم. در این نوشتار قصد ندارم تا تاریخ را بازگو کنم .
اگر شما یک استارت آپ هستید، مدل های جدید کسب و کار دیجیتال یک فرصت بزرگ هستند. اگر یک شرکت معتبر هستید، اگر مدل کسبوکار خود را به صورت دیجیتالی نوآوری نکنید، ممکن است در معرض خطر باشید.
در اینجا پنج استراتژی وجود دارد که می تواند به هر کسی کمک کند در هرج و مرج، حاکم شود و نوآوری در مدل کسب و کار را هدایت کند:
۱ – بستر تجربه را نوآوری کنید
اوبر بزرگترین «شرکت تاکسی» جهان است و ناوگانی از وسایل نقلیه ندارد. در ایران نیز اسنپ و تپسی همین وضعیت را دارند. OpenTable بزرگترین سرویس غذاخوری جهان است و یک رستوران ندارد. در ایران نیز شاید اسنپ فود نمونه مشابه باشد. Airbnb بیشترین “اتاق های اقامتی” را دارد اما گروهی از هتل ها را ندارد. فیس بوک بدون شک بزرگترین شرکت تولید محتوا در جهان است. منظورم این است که مشتریان خدمات میخواهند، اما در دنیای دیجیتال امروزی، شرکتها برای ارائه آن خدمات نیازی به داشتن داراییهای قابل لمس و به صورت سخت افزاری ندارند. ارزش واقعی زیربنای خواستههای مشتریان را بیابید و راههایی را برای تبدیل شدن به بازار بین آنهایی که دارایی دارند و آنهایی که مایل به پرداخت هستند جستجو کنید.
۲ – اختلال در استفاده از داده ها
در دو سال گذشته داده های بیشتری نسبت به کل تاریخ قبلی نژاد بشر ایجاد شده است. فراتر از تمام دادههای جمعآوریشده توسط رایانهها و وبسایتها، هر تلفن هوشمند شامل حداقل هشت حسگر است که هر کدام به صورت شبانهروزی داده تولید میکنند. وسایل نقلیه خودران به زودی خیابان های ما را پر خواهند کرد و در حین حرکت، داده ها را تولید و جمع آوری می کنند. دادهها اکنون «روغن ماشین» هستند، با توجه به قدرتی که در ایجاد کاراییها و مدلهای تجاری جدید دارند. فقط به مایکروسافت و گوگل نگاه کنید. هر دو برنامه های آفیس می سازند – MS Office و Google Docs. مایکروسافت برای نرم افزار هزینه می گیرد، در حالی که گوگل از داده های خود از طریق تبلیغات درآمدزایی می کند. چه آن را Big Data، Little Data یا اینترنت اشیا بنامید، داده تا زمانی که با یک مدل تجاری مطابقت نداشته باشد، داده باقی می ماند. تعیین کنید که چه داده های منحصر به فردی دارید، چه چیزهایی می توانید به دست آورید، و سپس چگونه از آنها برای افزودن ارزش مشتری به روش هایی استفاده کنید که رقابت را قفل کرده و جریان های درآمدی جدیدی ایجاد کنید.
۳ – اقتصاد را تغییر دهید
اگرچه ممکن است نوآوری در مدل کسبوکار پیچیده به نظر برسد، اما درک روشهای مختلف برای «پولسازی» به سادهسازی این مفهوم کمک میکند. در اینجا یک لیست کوتاه آمده است:
- قیمت گذاری به ازای هر مورد (فروش محصولات به صورت واحدهای جداگانه)
- بستههای محصول (فروش محصولات با هم مانند کیتهای نظافت یا رایانه شخصی و چاپگر)
- راه حل های خدماتی (از پشتیبانی و آموزش گرفته تا محصولات همراه با خدمات)
- زمان (شارژ بر حسب دقیقه، ساعت، روز یا ماه)
- دسترسی (دسترسی کامل یا جزئی به یک رویداد، اطلاعات و غیره)
- اشتراک ها (باشگاه ها، مجوزها، و غیره، برای یک دوره زمانی خاص)
- عضویت (عضویت تک یا گروهی با یا بدون سطوح ارزش)
- مجوز (برای یک زمان معین، یا با مجموعه ای از ویژگی های در حال افزایش)
- پلتفرم (هزینه عضویت با یا بدون اشتراک درآمد مبتنی بر تراکنش)
تمایز رقابتی را اغلب می توان با تغییر نحوه هزینه پیشنهادی خود به دست آورد و آن را در مقایسه با بخش عمده رقابت منحصر به فرد می کند.
۴ – ایجاد افکت های شبکه
قانون Metcalfe بیان می کند که ارزش یک شبکه با مجذور تعداد کاربران متصل به سیستم متناسب است. بنابراین، هر چه تعداد کاربران بیشتر باشد، کاربران بیشتری جذب شبکه می شوند و ارزش بیشتری به خود شبکه اضافه می شود. انواع مختلفی از شبکه ها وجود دارد که هر کدام دارای فرصت های مدل کسب و کار تقریباً بی پایان هستند:
- شبکههای توسعهدهنده Developer Networks : کاربران از برنامهها استفاده میکنند، توسعهدهندگان پلتفرم را ایجاد میکنند، که جذابیت را برای خود توسعهدهندگان افزایش میدهد (مانند اندروید، iOS، کنسولهای بازی و غیره).
- محتوای تولید شده توسط کاربر User-Generated Content: کاربران محتوای ارائه شده توسط دیگران را ایجاد میکنند و سپس از آن استفاده میکنند، که مشارکتکنندگان بیشتری را جذب میکند (مانند یوتیوب، ویکیپدیا، فیسبوک و غیره)
- بازار Marketplace: خریداران فروشنده ای را پیدا می کنند که هر کدام را بیشتر جذب می کند (به عنوان مثال، eBay، Uber، Airbnb، و غیره)
- سازگاری Compatibility: سازگاری تعامل را آسانتر و بهتر میکند، شرکتکنندگان بیشتری را جذب میکند، که به نوبه خود سازگاری را حتی بیشتر در دسترس و سودمند میسازد (مانند PayPal، Adobe PDF، Skype و غیره).
- دادهها Data: اطلاعاتی که از افراد درون شبکه جمعآوری میشود و سپس به چیزی معنادار برای همه شرکتکنندگان جمعآوری میشود (مانند Waze، Weather Underground و غیره)
به دنبال راههایی برای گرد هم آوردن «شبکه» در بازارهای خود باشید، خواه خریداران و فروشندگان، یا دادههای افراد متفاوت که با مقداری بستهبندی اضافی و ارزش افزوده، میتوانند به کل سود ببرند. ارائه جعبه ابزار با این مدل ها و منابع برای تفکر طراحی می تواند به تیم ها و سازمان ها کمک کند تا بهترین مدل های کسب و کار را به استراتژی های عملی تبدیل کنند.
۵ – ترکیب مدل کسب و کار دیجیتال را ایجاد کنید
تمایز رقابتی ناشی از نگاه کردن به بیرون، و به کارگیری بینشی است که فراتر از آنچه دیگران در صنعت انجام میدهند، است. سازمان خود را به چالش بکشید تا مفروضات اساسی را که استراتژی را در سراسر رقابت شما هدایت می کند، کشف کند و سپس مدل های کسب و کار را از خارج از فضای شما پیدا کنید که وضعیت موجود را مختل می کند.
سازمانهایی که بیشترین سود را از نوآوری مدل کسبوکار میبرند، آنهایی هستند که با کالاییسازی و رقابت سختی بر اساس هزینهها و قیمتگذاری روبرو هستند – که تقریباً هر صنعت روی زمین را شامل میشود. هدایت مدلهای کسبوکار جدید، راههای جایگزینی را برای ایجاد درآمد و ارزش افزوده از طریق یکپارچهسازی خدمات، ایجاد راهحلهای جدید، توسعه تجربیات منحصربهفرد مشتری، و ایجاد اکوسیستمهایی از شرکا ایجاد میکند که به طور فعال آینده را شکل میدهند.
در Praxie، ما در حال ایجاد مدل کسبوکار دیجیتالی خود هستیم تا دسته جدیدی از همکاریها را ایجاد کنیم – داشبورد مشارکتی. ما بسیاری از عناصر ذکر شده در این مقاله را برای ایجاد یک مدل تجاری کاملاً جدید ترکیب می کنیم. در ماه های آینده با ما همراه باشید.